Τσέλιος, Δήμος

(Ζαβίτσα Ακαρνανίας 1785 – Αγρίνιο 1854). Στρατηγός του 1821, ο οποίος είναι γνωστός και με το όνομα Γεροδήμος ή Δημοτσέλιος. Πριν από την Επανάσταση ήταν κλεφταρματολός και σχετιζόταν με τον Κατσαντώνη. Μετά τον θάνατο του Κατσαντώνη αναδείχθηκε σε αρχηγό του αρματολικού σώματος. Το πατρογονικό του όνομα ήταν Φερεντίνος, αλλά είναι γνωστός κυρίως με το πατρωνύμιο Τ. Αφού μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, πήρε μέρος μεταξύ των πρώτων στις επιχειρήσεις της Δυτ. Ελλάδας. Το 1822, επικεφαλής σώματος αγωνιστών, πήρε μέρος στην εκστρατεία στην Ήπειρο και διακρίθηκε στη μάχη του Πέτα. Αργότερα, ως στρατηγός, πολέμησε στη Βόνιτσα, Μεσολόγγι, Λεπενού, Μύτικα, Σκουληκαριά και αλλού, και διακρίθηκε στην τελευταία πολιορκία του Μεσολογγίου. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου και την υποταγή της Δυτικής Ελλάδας, εργάστηκε δραστήρια για την αναζωπύρωση του Αγώνα. Με την προσωπική του συμβολή και την εξεύρεση οικονομικών πόρων από τα νησιά του Ιόνιου, πραγματοποιήθηκε η συντήρηση του στρατοπέδου του Λεσινίου (1827). Επί Ιω. Καποδίστρια εξακολούθησε να αγωνίζεται για την απελευθέρωση της Δυτικής Ελλάδας και συνεργάστηκε με τον στρατηγό Τσορτς. Το 1833 διετέλεσε φρούραρχος της Βόνιτσας και εργάστηκε για την εκεί επιβολή της τάξης. Την εποχή της αντιβασιλείας υποβιβάστηκε σε ταγματάρχη. Το γεγονός αυτό του προκάλεσε μεγάλη πικρία και, με αλλεπάλληλα υπομνήματα, ζήτησε την επιβράβευση των εθνικών υπηρεσιών του. Επειδή αισθανόταν αδικημένος πήρε μέρος στην ανταρσία του 1836 στην Αιτωλοακαρνανία και ανέλαβε την ηγεσία των ανταρτών που ζητούσαν την κατάλυση των εξουσιών του Όθωνα στη Δυτική Ελλάδα. Στη συνέχεια, επειδή εκδιώχθηκε, πήγε πρώτα στη Λευκάδα και έπειτα στο Λονδίνο, όπου έζησε για πολλά χρόνια. Μετά τη μεταπολίτευση του 1843 γύρισε στην Ελλάδα και, αφού πήρε τον βαθμό που του στέρησαν, αποκαταστάθηκε στη Φάλαγγα. Κατά το κίνημα του 1853-54, ιδιώτευε στο Αγρίνιο. Η τότε ωστόσο κυβέρνηση τον επιστράτευσε και του ανέθεσε την οργάνωση των επιχειρήσεων εναντίον των κινηματιών της Δυτικής Ελλάδας. Ο στρατηγός του ‘21 Δήμος Τσέλιος.